Uitgedaagd

Maarten

Losse preken • Sermon • Submitted 8 months ago • Presented a year ago

Daniel 9:1–27

Challenge

0 ratings

· 3 views

Notes

Transcript

Verrassing 1: De reis van Daniël met God

Stel je bent 12 jaar oud. Christelijk opgevoed in een welvarend gezin. Je ouders hebben je verteld over God. Hoe God alles in zijn hand heeft en het beste met je voor heeft. Dat Hij soeverein is, Almachtig. En dan je nooit hoeft te twijfelen of Hij bij je is. En jij gelooft dat en je groeit op in die werkelijkheid. Geen zorgen, want God is bij je. Met je ouders dank je God dagelijks, lees je samen aan tafel uit de Bijbel, het leven is goed! Zie je het voor je?

Maar dan, opeens komen er soldaten uit een ander land binnenvallen en ze plunderen alles. Ze verwoesten de kerkwaarin je bent opgegroeid en uiteindelijk staan ze voor jouw deur en nemen ze jou mee. Het laatste wat je ziet is de wanhopige blik van je moeder die machteloos toekijkt hoe jij afgevoerd wordt.

Waar is die Almachtige God? denk je bij jezelf. Maar veel tijd om daar over te denken heb je niet. Je moet honderden kilometers lopen, dwars door de woestijn. Onderweg word je nog even apart genomen geholpen en met een messteek op een zeer onprettige plek wordt er gezorgd dat je later geen kinderen meer kan krijgen. Je gilt het uit van de pijn, maar niemand lijkt zich om je te bekommeren. God is eindeloos ver weg. En na een uitputtende reis kom je aan in een vreemde stad in een vreemd land, waar je occulte wetenschappen moet studeren, goden moet aanbidden die geen goden zijn en eten moet eten waarvan God zegt dat het niet goed voor je is.

En God grijpt niet in. Wat zou dat met je doen? Hoe zou dat jouw beeld van een liefdevolle, Almachtige God veranderen? Ik weet niet hoe ik zou reageren. Misschien zou ik verbitterd raken, boos zijn, afgewezen, eenzaam, depressief voelen. Het zou mij in ieder geval verrassen als ik net zou reageren als Daniël, die dit overkomt.

Ik beschreef net zijn reis van Jeruzalem naar Babylon. Bij aankomst in Babylon kiest Daniël meteen ervoor om zich anders te gedragen, omdat hij God wilde volgen. En dat heeft hij ontzettend lang volgehouden, misschien ken je de verhalen van Daniël in de leeuwenkuil en van de vurige oven – allemaal momenten in zijn leven dat zijn geloof onder druk stond. Vandaag wil ik met jullie stukken van hoofdstuk 9 lezen, om te kijken hoe wij uitgedaagd kunnen worden in het volgen van Jezus.

1In het eerste jaar van Darius, de zoon van Ahasveros, uit het geslacht van de Meden, die koning gemaakt was over het koninkrijk van de Chaldeeën, 2in het eerste jaar van zijn regering, merkte ik, Daniël, in de boeken het aantal jaren op waarover het woord van de HEERE tot de profeet Jeremia gekomen was: zeventig jaar zouden na de verwoesting van Jeruzalem voorbij moeten gaan.

Verrassing 2: De relatie van Daniël met God

Hoofdstuk 9 begint met het eerste jaar van Darius, ook wel Cyrus of Xerxes genoemd. Dit is het jaar 538 voor Christus. Hoe oud is Daniël nu? We weten het niet precies, maar als hij tiener was toen hij afgevoerd was, is hij nu al boven de 80 – een oude man. Al bijna 70 jaar zit hij in Babylon, in een mooi huis met een mooie baan, maar gevangen, want hij mag niet weg. Zijn ouders zijn waarschijnlijk inmiddels overleden, alle hoop die hij nog zou hebben op terugkeer naar zijn familie moet inmiddels vervlogen zijn. Wat voor vragen zou hij hebben aan God? Zijn vragen over waar God was toen al deze ellende gebeurde, zijn niet beantwoord.

En toch, kijk eens wat Daniël aan het doen is! Wat is hij aan het doen? Hij is de Bijbel aan het lezen, we lezen hier dat hij de profeet Jeremia aan het lezen is. En in het verhaal van de leeuwenkuil kan je lezen dat hij drie keer per dag bad tot God, drie keer per dag, Bijbel lezen, bidden, al bijna 70 jaar lang. Moet je voorstellen.

Daniël heeft een relatie met God, zo ziet zijn leven met God er uit. Praten met God door gebed en luisterennaar God door de Bijbel te lezen. Al 70 jaar lang. Hoe hou je dat volals er niets in je omstandigheden veranderd? En je zou denken, op een gegeven moment heb je toch alles al gelezen? Op een gegeven moment ken je toch al die teksten wel van buiten? Maar God spreekt vandaag tot hem door deze tekst.

En Daniël ontdekt hier iets, wat hij nog niet eerder op die manier gelezen heeft. Er is een reden waarom hij in Babylon zit. Hij krijgt inzicht in de teksten van Jeremia, dat die teksten in hoofdstukken 25 en 29 gaan over de periode waarin hij zit, dat God al van tevoren gezegd heeft dat als het volk Israël zich blijkt afkeren van God, ze 70 jaar lang gevangen zouden genomen worden door de Babyloniërs. Hoe heeft hij dit niet eerder in kunnen zien? En plots realiseert hij zich dat die 70 jaar al bijna voorbij zijn…

Verrassing 3: De reactie van Daniël op God

Hoe zal Daniël reageren? Hij heeft toch niet misdaan wat er in de tekst staat? Integendeel: hij heeft bijna het perfecte christelijke leven geleefd: Iedere dag driemaal daags bidden, iedere dag Bijbel lezen, geen voedsel gegeten wat hij als Jood niet mocht, niet neergebogen voor de goden en standbeelden van de Babyloniërs. Hij is van de vrouwen afgebleven (met wat hulp).

En nu leest hij dat hij 70 jaar gestraft is voor iets waar hij eigenlijk niets mee te maken heeft gehad – namelijk de ontrouw van het volk Israël al honderden jaren voordat hij geboren was. Hoe oneerlijk is dat? Dat klinkt niet als het werk van een eerlijke God.

Of van een God die – zoals de tekst in datzelfde hoofdstuk van Jeremia 29 die we allemaal bij de Fakkel op een kaartje kunnen kopen – zegt dat Hij een plan met ons heeft en een hoopvolle toekomst wil geven. Toch? Hoe zou jij reageren?

3Ik richtte mijn gezicht tot de Heere God, om Hem te zoeken in gebed en met smeekbeden, met vasten, en in zak en as. 4Ik bad tot de HEERE, mijn God, en deed belijdenis en zei: Och Heere, grote en ontzagwekkende God, Die Zich houdt aan het verbond en de goedertierenheid ten aanzien van hen die Hem liefhebben en Zijn geboden in acht nemen, 5wij hebben gezondigd, wij hebben onrecht gedaan, wij hebben goddeloos gehandeld, wij zijn in opstand gekomen door af te wijken van Uw geboden en bepalingen.

Daniël bidt tot de Heere Zijn God. Adonai Elohim, de grote Almachtige God die soeverein is in alles, en alles in Zijn hand heeft. Geen seconde twijfelt Daniël of God nog wel bij hem is, of God wel eerlijk is, of God niet iets anders had moeten doen dan wat Daniël is overkomen.

Daniël belijdt zijn eigen tekortkomingenmaar ook de tekortkomingen van zijn volk. Moet je voorstellen, dat wij nu hier gaan belijden wat wij de afgelopen 500 jaar allemaal fout hebben gedaan – want zo lang had God gewacht. 7x70 jaar. Dat wij schuld gaan belijden over Karel V die Luther in de ban gedaan heeft, van ons koloniaal verleden, van alle keren dat wij als land ons afgekeerd hebben van God. Niet roepen: ‘maar dat heb ik niet gedaan, ik was er niet eens bij’, maar volledig eens zijn met het oordeel van God. Daniëls gebed gaat door en ik sla nu een stukje over naar vers 17:

17Nu dan, onze God, luister naar het gebed van Uw dienaar en naar zijn smeekbeden. Doe, omwille van de Heere, Uw aangezicht lichten over Uw heiligdom, dat verwoest is. 18Neig Uw oor, mijn God, en hoor! Open Uw ogen om onze verwoestingen en de stad te zien waarover Uw Naam is uitgeroepen, want wij werpen onze smeekbeden niet voor U neer op grond van onze gerechtigheden, maar op grond van Uw grote barmhartigheid. 19Heere, luister. Heere, vergeef. Heere, sla er acht op en doe het, wacht niet langer – omwille van Uzelf, mijn God. Over Uw stad en over Uw volk is immers Uw Naam uitgeroepen.

Daniël doet een beroep, niet op zijn eigen goedheid, maar op de barmhartigheid en naam van God zelf. En hij smeekt dat God doet wat Hij beloofd heeft aan de profeet Jeremia dat de tijd in Babylonië inderdaad beperkt zal worden tot 70 jaar en dat het volk Israël en Daniël snel terug mogen naar het beloofde land.

En nu verwacht je misschien dat God heel hard ‘ja’ roept en met een krachtig gebaar Babylon helemaal platgooit en Daniël terugbrengt naar zijn familie in het Beloofde Land. Maar dan moet ik je teleurstellen – Daniël zal sterven in Babylonië en nooit meer terugkeren naar zijn geboorteland.

Verbinding 1: Hoe is jouw reis met God?

Wat een depressief verhaal eigenlijk he? Jaco, waarom heb je deze gast uitgenodigd om te spreken vanochtend, we horen graag een positief verhaal. Hier worden we toch niet vrolijk van? En misschien ben je hier voor het eerst vanochtend en denk je ongeveer hetzelfde: dit is niet de reden dat ik vanochtend ben opgestaan om een kerk in te lopen.

Jaco vertelde me dat jullie bezig zijn met een themaserie: uitgenodigd en uitgedaagd en we zijn nu bij het tweede deel van die serie aangekomen: uitgedaagd. Als je dit verhaal hoort, hoe spreekt dat tot je? De reis van Daniël, het zo lang volhouden met God, zelf alle ‘juiste’ dingen doen en toch, wat je terugkrijgt is niet eerlijk. En God lijkt zo ver weg.

Ik wil je iets vertellen over mijn reis. Velen van jullie weten dat wij tien jaar geleden begonnen zijn met het starten van een nieuwe kerk in Eindhoven, de Brug. Zodat mensen die niet kerkelijk zijn opgevoed op een begrijpelijke manier kennis konden maken met God en het christelijke geloof. We hebben dit echt als roeping ervaren, anders begin je hier niet aan.

En ergens in mijn achterhoofd verwachtte ik dat God dit zou zegenen. Dat het leven gemakkelijker zou worden, want we zetten toch ons leven in voor God? Na drie jaar kreeg mijn vrouw een burn-out. Dat kon toch niet? Weet je wat dat doet met een gezin? Door covid hebben we nu een dochter die longcovid. Eind vorig jaar hebben we moeten besluiten om de deuren van de Brug te sluiten, mede door onze gezinssituatie. ‘En bedankt voor je inzet’. Het voelt niet eerlijk.

Maar ik ben erachter gekomen dat dit ik niet de uitzondering ben. Al mijn vrienden die ik goed ken, die serieus met God leven, waar ik tegen opkijk als het gaat over hun wandeling met God, mensen die meer op Daniël lijken, hebben allemaal geen gemakkelijk leven. Kinderen die ziek zijn, onrust in de kerk, jarenlang je inzetten en dan toch zomaar aan de kant geschoven worden. Hun reis met God is allesbehalve gemakkelijk. Als iemand zegt dat je door maar hard genoeg te geloven, God je altijd zal genezen, dat Hij je zal behoeden van moeilijkheden in dit leven, en ervoor zorgt dat je een gemakkelijker leven krijgt, praat onzin. God is geen mantelzorger.

Hoe is jouw reis met God? Als je eerlijk bent. Alleen maar halleluja? Of is het echte leven met God ook een leven waarin je soms worstelt met God? Dat je uitgedaagd wordt door Hem op het moment dat blijkt dat Hij andere gedachten heeft en andere plannen dan jij?

Verbinding 2: Hoe is jouw relatie met God?

Hoe ga je om met een worsteling met God, als Hij je uitdaagt? Trek je je terug, ga je je richten op andere dingen? Of blijf je volharden, net als Daniël, dag in dag uit met gebed en Bijbellezen? Hopendop een woord van God? Misschien wel tegen beter weten in, want je hebt al zo lang niets meer gehoord?

Hoe is jouw relatie met God, juist in moeilijke tijden? Blijf je bidden “Uw koninkrijk kome”? “Uw wil geschiedde”? Op de momenten dat het lijkt alsof de wil van God iets compleet anders is dan jouw eigen wil? Blijf je de Bijbel lezen, op zoek naar antwoord van God, ook al heb je die teksten al tientallen keren gelezen?

Een van de mooiste dingen die ik meegemaakt heb het afgelopen jaar, is dat mijn dochter die longcovid heeft plotseling een jaar geleden aan tafel riep dat ze zich wilde laten dopen. En ze maakte het duidelijk dat dat ondanks ons is. Dat God met haar bezig is in een van de moeilijkste tijden van haar leven. Zij blijft God zoeken, ook al heeft ze alle reden om ongeduldig te worden met God of boos op Hem.

En ook zij is niet de uitzondering. Mensen die worstelen met God, uitgedaagd worden door Hem, zijn vaak diegene die de diepste aanwezigheid en relatie met God ervaren.

Hoe zit dat met jou? Hoe is jouw relatie met God?

Verbinding 3: Wat is jouw reactie op God?

En dan, stel dat je de Bijbel leest en je komt net zoals Daniël iets tegen wat je eigenlijk heel lastig vindt. Straf voor iets dat je niet gedaan hebt. Of regels en bepalingen van God die zo niet van deze tijd zijn. Wat is dan jouw reactie?

Ben je bereid om je open te stellen voor wat God je vandaag te vertellen heeft door die eeuwenoude teksten? Ben je bereid om te wachten – Daniël moest 70 jaar wachten! – totdat dingen duidelijk worden en je een antwoord krijgt? Ben je bereid je te bekeren, berouw te hebben van jouw aandeel en het aandeel van de gemeente waar je deel van uitmaakt als je erachter komt dat je je hebt afgekeerd van de weg van God? Dat je je te veel hebt laten meeslepen enerzijds door de cultuur om je heen, of juist anderzijds door de niet-Bijbels tradities waar je mee bent opgevoed? Zonder meteen te roepen dat het allemaal niet aan jou ligt?

Ik vind dat kei lastig moet ik je zeggen. Want er is zoveel om mij heen en in mij wat niet is op de manier die God bedoeld heeft. En ik doe toch zo veel voor God? Waarom zou ik me moeten bekeren? Maar Daniël bekeert zich wel. En kijk eens met mij naar het einde van het hoofdstuk:

Verkondiging 1: Gods reis met jou

20Terwijl ik nog sprak en bad, en belijdenis deed van mijn zonde en van de zonde van mijn volk Israël, en mijn smeekbede uitstortte voor het aangezicht van de HEERE, mijn God, omwille van de heilige berg van mijn God – 21terwijl ik mijn gebed nog uitsprak, kwam de man Gabriël, die ik in het begin in het visioen gezien had, snel aangevlogen en raakte mij aan, omstreeks de tijd van het avondoffer.

Terwijl Daniël nog sprak, is God er al. God is heel dicht bij je, nog voordat je je vragen gesteld hebt, zie je dat? God is niet afstandelijk maar reist met je mee. Hij is erbij, alle dagen van je leven. Nergens in de Bijbel belooft God dat je leven gemakkelijker wordt, dat je altijd zal genezen, dat alle ellende aan je voorbijgaat als je Hem volgt. Sterker nog, Hij zegt dat we de kosten moeten bereken voordat we kiezen om Hem te volgen en dat we ons kruis op ons moeten nemen.

Maar wat Hij wel belooft is dat Hij met als meereist, waar we ook naar toe gaan, wat we ook doen, gedaan hebben, wat we ook zeggen, hoe we ook presteren. God is er altijd bij. God reist met jou. Hoe gaaf is dat?

Verkondiging 2: Gods relatie met jou

22Hij begon mij te onderwijzen en sprak met mij. Hij zei: Daniël, nu ben ik eropuit gegaan om u de betekenis te doen begrijpen. 23Bij het begin van uw smeekbeden is er een woord uitgegaan en nu ben ik zelf gekomen om u dat te vertellen, want u bent zeer gewenst.

God is er niet alleen bij, God zegt tegen Daniël dat hij ‘zeer gewenst’ is. Een term die op deze manier maar drie keer in de Bijbel voorkomt, alle drie de keren als het om Daniël gaat. En toch durf ik te zeggen dat dit ook voor jou en mij geldt. Dat God jou en mij oneindig liefheeft.

En omdat Hij je zo liefheeft, wil Hij een relatie met je. Wil Hij tot je spreken door Zijn Woord, de Bijbel, en wil Hij van jou horen, als je met Hem spreekt door gebed. Blijf dat doen, driemaal daags zoals Daniël, of op ieder moment van de dag dat je dat wil.

Hoe weet ik dat God jou en mij liefheeft? Omdat dit in de Bijbel staat. God had ons zo lief, dat Hij zijn eniggeboren zoon Jezus gegeven heeft, om te sterven voor al onze fouten en tekortkomingen.

Verkondiging 3: Gods reactie op jou

En dat is ook het geweldige nieuwsdat Daniël krijgt. Daniël leefde nog voor Jezus, dus voor hem was dit misschien niet zo duidelijk als dat nu voor ons is. En God heeft er af en toe een handje van om met rekensommetjes te komen waar ik vandaag niet op in wil gaan, maar kijk een wat er staat:

24Zeventig weken zijn er bepaald over uw volk en uw heilige stad, om de overtreding te beëindigen, de zonden te verzegelen, de ongerechtigheid te verzoenen, om een eeuwige gerechtigheid tot stand te brengen, om visioen en profeet te verzegelen, en om de Heiligheid van heiligheden te zalven.

Over 70 profetische weken komt er een eeuwige gerechtigheid, wordt alles goed. Niet alleen een gerechtigheid voor Daniël, niet alleen een gerechtigheid voor het volk Israël, maar een eeuwige gerechtigheid voor alle volken, alle naties, voor jou en voor mij. En hoe gaat dat gebeuren?

25U moet weten en begrijpen: vanaf de tijd dat het woord uitgaat om te laten terugkeren en om Jeruzalem te herbouwen tot op Messias, de Vorst, verstrijken er zeven weken en tweeënzestig weken. Plein en gracht zullen opnieuw gebouwd worden, maar wel in benauwde tijden. 26Na de tweeënzestig weken zal de Messias uitgeroeid worden, maar het zal niet voor Hemzelf zijn.

Er komt een Messias, een koning, die uitgeroeid zal worden, maar niet voor Zichzelf. God houdt zo veel van je dat Hij Jezus stuurt, zoon van God die nog beter dan Daniël leefde – zelfs een perfect leven leidde. Die niet kreeg wat Hij verdiende, sterker nog, Die uitgeroeid wordt aan het kruis (wat we vorige week met Pasen hebben gevierd) waarom? Om de overtreding te beëindigen en de ongerechtigheid te verzoenen om een eeuwige gerechtigheid tot stand te brengen.

Daniël bidt in zijn ellendige situatie voor herstel van zijn land, Israël, voor dat moment. Maar God is met iets veel groters bezig. Herstel van gerechtigheid voor de hele wereld voor altijd. Met als gevolg dat we hier 2500 jaar na Daniël bij elkaar zitten om te vieren wat Jezus gedaan heeft en om uit te kijken naar die wereld die komen gaat.

God daagt ons uit om Hem te volgen, met Hem op reis te gaan, wetende dat Hij bij ons is. Laten we Zijn Woord lezen en toepassen in ons leven, hoe moeilijk soms ook, met Hem in gesprek gaan, die relatie met Hem aangaan waar God zo naar verlangt – juist ook op die momenten dat we uitgedaagd worden. En mogen we weten dat Hij de Almachtige God is, die het eindeloos beter weet dan wij. Dat wat er ook in ons leven gebeurt, Hij het allemaal ten goede kan gebruiken, ook al zien we het niet meteen vandaag.